Kilka dni temu rozważaliśmy konsekwencje niedowagi w aspekcie psychologicznym i społecznym. Przyjrzyjmy się dziś skutkom biologicznym.
Konsekwencje somatyczne
Niedowaga niesie z sobą poważne skutki dla zdrowia fizycznego. Konkretne efekty zależą od charakteru i stopnia deprywacji.
-
Serce i układ krążenia
Pojawiają się wyraźne zaburzenia pracy serca i krążenia. Dochodzi do utraty masy mięśnia sercowego, co prowadzi do jego osłabienia. Spada ciśnienie krwi oraz tętno. Pojawia się ryzyko zaburzenia rytmu serca (arytmia).
-
Hormony płciowe i płodność
Pojawiają się również zaburzenia w zakresie produkcji hormonów płciowych – procesy, które nie są konieczne do podtrzymania życia, zostają zahamowane. Prowadzi to do spadku produkcji hormonów płciowych, a w dalszej kolejności do bezpłodności. Następuje utrata zainteresowań seksualnych, spada libido.
-
Kości
Następuje osłabienie kości, wynika to częściowo ze zmian hormonalnych, częściowo ze spadku wagi, którą kości muszą dźwigać, a częściowo również z charakteru stosowanej diety. Prowadzi to do ryzyka osteoporozy i złamań kości.
-
Funkcjonowanie jelit
Ruchy jelit ulegają spowolnieniu przez co pokarmy przesuwają się przez nie w zwolnionym tempie. Jedzenie pozostaje w żołądku znacznie dłużej niż normalnie, zanim zacznie się przesuwać w kierunku jelita cienkiego. Sprawia to, że u osób tych występuje poczucie sytości nawet wtedy, kiedy zjedli stosunkowo niewiele. Zaburzeniu ulega zmysł smaku, co może prowadzić do tego, że ludzie zaczynają stosować coraz większe ilości przypraw, żeby w ogóle odczuwać smak. Osoby te odczuwają stały głód, ale też bardzo szybko osiągają uczucie sytości.
-
Mięśnie
Mięśnie ulegają dystrofii, przez co pojawia się poczucie braku siły. Jest ono odczuwane zwłaszcza w czasie wchodzenia po schodach, przy wstawaniu z pozycji siedzącej lub wykonywaniu przysiadów.
-
Skóra i włosy
W tym zakresie skutki niedowagi mogą mieć bardzo różny charakter. Na ciele może pojawić się meszek (tzw. lanugo), zwłaszcza na twarzy, brzuchu, plecach, ramionach. Z kolei na głowie może wystąpić łysienie. Często skóra staje się sucha i nabiera pomarańczowego odcienia.
-
Regulacja termiczna
Następuje obniżenie temperatury ciała; pacjenci doświadczają uczucia zimna.
-
Sen
W stanie niedowagi sen ulega poważnym zakłóceniom. Mimo snu człowiek nie wypoczywa, często budzi się wcześnie rano.
UWAGA:
Niektóre z tych konsekwencji są bezpośrednim skutkiem trwałego niedojadania, a nie niskiej wagi. Mogą one wystąpić u każdego, kto w wyraźny sposób je mniej, niż wynika to z zapotrzebowania organizmu – niezależnie od jego lub jej obecnej wagi ciała.
Znaczenie tych konsekwencji
Należy zwrócić uwagę na pięć istotnych elementów:
I. Część negatywnych zjawisk, których aktualnie doświadczasz, może być bezpośrednim następstwem tego, że za mało ważysz.
II. Wiele osób z niedowagą przypuszcza, że to, jacy są obecnie, odzwierciedla ich prawdziwą naturę. Musimy jednak podkreślić, że twoja prawdziwa osobowość jest maskowana przez konsekwencje niedowagi i że to, jaki/jaka jesteś naprawdę , można będzie zobaczyć dopiero wtedy, gdy uporamy się z niedowagą.
III. Niektóre konsekwencje zbyt niskiej wagi ciała są szkodliwe lub mają negatywny – w dłuższym czasie – wpływ na Twoje ciało (np. na serce i krążenie oraz na kości).
IV. Niektóre konsekwencje zbyt niskiej wagi ciała sprawiają, że jesteś „zamknięty/zamknięta” w zaburzeniu odżywiania (np. myślisz zbyt dużo o jedzeniu i odżywianiu się, jesteś mało elastyczna/elastyczny i trzymasz się swoich rutyn i rytuałów, masz trudności z podejmowaniem decyzji, nie chcesz się spotykać z ludźmi, masz problemy z koncentracją uwagi, szybko osiągasz uczucie sytości).
V. Niemal wszystkie te objawy ustąpią, kiedy odzyskasz wagę – może ona nadal być niska, ale właściwa.
Źródło: Ch. G. Fairburn „Terapia poznawczo-behawioralna i zaburzenia odżywiania”
