W mediach możemy często spotkać się z jakąś postacią, która w niekontrolowany sposób wypowiada społecznie niedopuszczalne słowa (tj. przekleństwa, obelgi etniczne lub inne społecznie niedopuszczalne słowa lub wyrażenia). W powszechnej świadomości jest to powszechny objaw zespołu Tourette’a. A tak na prawdę ten typ tików wokalnych, zwany koprolalia, występuje u 10-15% chorych. Czym więc tak na prawdę charakteryzuje się ten zespół?
To jednym z rodzajów zaburzeń tikowych. Tiki to mimowolne, powtarzające się ruchy i wokalizacje. Są one cechą charakterystyczną grupy zaburzeń neurorozwojowych zaczynających się w dzieciństwie.
Osoby z zespołem Tourette’a doświadczyły co najmniej dwóch tików ruchowych i co najmniej jednego wokalnego/fonicznego w pewnym połączeniu w okresie dłuższym niż rok.
Tiki motoryczne
Tiki motoryczne to ruchy. Proste tiki motoryczne obejmują między innymi: mruganie oczami, wykrzywianie twarzy, ruchy szczęki, nagłe ruchy głową, wzruszanie ramion, rozciąganie szyi i nagłe ruchy ramion. Złożone tiki ruchowe dotyczą wielu grup mięśni lub kombinacji ruchów i wydają się być wolniejsze i pojawiają się bardziej celowo (np. skakanie, kręcenie, podskakiwanie).
Tiki wokalne/ foniczne
Tiki wokalne (foniczne) wytwarzają dźwięk. Proste tiki wokalne obejmują między innymi wąchanie, odchrząkiwanie, pohukiwanie i krzyki. Złożone tiki wokalne to słowa lub wyrażenia, które mogą, ale nie muszą być rozpoznawalne, ale występują tylko poza kontekstem.
Występowanie i nasilenie choroby
Tiki zazwyczaj pojawiają się między 5-7 rokiem życia, najczęściej występują w okolicy głowy i szyi. Zwykle zwiększają częstotliwość i nasilenie w wieku 8-12 lat. Większość osób z zespołem Tourette’a wykazuje zauważalną poprawę w późnym okresie dojrzewania, a niektórzy stają się wolni od tików. Niewielka część osób z zespołem Tourette’a nadal ma uporczywe, ciężkie tiki w wieku dorosłym.
Tiki mogą wahać się od łagodnych do ciężkich, a w niektórych przypadkach mogą występować zachowania samookaleczające i wyniszczające. Tiki regularnie zmieniają się pod względem rodzaju, częstotliwości i nasilenia – czasami z nieznanych powodów, a czasami w odpowiedzi na określone czynniki wewnętrzne i zewnętrzne, w tym stres, lęk, podniecenie, zmęczenie i chorobę.
Powszechne występowanie
Chociaż zespół Tourette’a i zaburzenia tikowe były niegdyś uważane za rzadkie, coraz wyraźniej widać, że są to powszechne zaburzenia. Wyniki badań są różne, ale obecne szacunki wskazują, że 1 na 160 dzieci (0,6%) w wieku 5-17 lat w Stanach Zjednoczonych ma zespół Tourette’a. Korzystając z danych ze spisu powszechnego w USA z 2010 r., szacujemy, że Tourette dotyczy około 300 000 dzieci w Stanach Zjednoczonych. W przypadku dołączenia do niego zaburzeń tikowych szacunek wzrasta do 1 na 100 dzieci lub 1% dzieci w wieku od 5 do 17 lat.
Tourette występuje niezależnie od rasy, grupy etnicznej i wiekowej, ale jest 3 do 4 razy częstszy u chłopców niż u dziewcząt.
Przyczyny
Przyczyny zespołu Tourette’a i innych zaburzeń tikowych pozostają nieznane. Warunki są dziedziczne, a więc genetyka wyraźnie odgrywa rolę w wielu, jeśli nie w większości lub we wszystkich, przypadkach. Czynniki środowiskowe, rozwojowe lub inne mogą również przyczyniać się do tych zaburzeń, ale obecnie nie zidentyfikowano żadnego konkretnego czynnika lub zdarzenia, który ma na to wpływ. Dlatego też zespół Tourette’a i zaburzenia tikowe mogą być spowodowane złożonymi interakcjami czynników genetycznych z innymi, które mogą się różnić w zależności od osoby. Trwają badania mające na celu znalezienie genów i innych czynników leżących u podstaw rozwoju tych zaburzeń.
Przetłumaczył: Anna Pytko
Źródło: https://tourette.org/about-tourette/overview/what-is-tourette/#1461071674190-68d0f2a2-0087
