Terapia poznawczo-behawioralna (CBT, Cognitive Behavior Therapy) jest ustrukturyzowaną, określoną w czasie i zorientowaną na teraźniejszość formą psychoterapii. Jej celem jest rozwiązanie aktualnych problemów oraz nauczenie pacjentów umiejętności niezbędnych do modyfikacji dysfunkcjonalnych sposobów myślenia i działania.
Terapia CBT jest oparta na modelu poznawczym: to w jaki sposób interpretuję sytuację jest bardziej zbliżone do mojej reakcji, aniżeli sama sytuacja. Na przykład jedna osoba czytając to zdanie pomyśli „To brzmi świetnie! Tego szukałem.” i poczuje radość. A ktoś inny myśląc „Niby to brzmi dobrze, ale ja nie będę potrafił odnaleźć się w tym sposobie pracy”, poczuje frustrację i smutek. Widać więc jak bardzo to, jak myślimy o danej sytuacji zmienia naszą reakcję.
Dlatego jednym z ważniejszych elementów terapii poznawczo-behawioralnej jest zmiana niefunkcjonalnych wzorców myślenia i działania. A to z kolei prowadzi do poprawy nastroju i funkcjonowania.
CBT pomaga pacjentom nauczyć się identyfikować niepokojące myśli i ocenić ich stopień realności. Następnie pacjenci uczą się zmieniać swoje zniekształcone myślenie. Zmiana myślenia na bardziej realistyczne wpływa na poprawę samopoczucia.
Duży nacisk jest też kładziony na rozwiązywanie problemów oraz wdrażanie zmian w zachowaniu.
Psychoterapia ta korzysta z bardzo wielu technik poznawczych i behawioralnych, ale to nie one definiują terapię CBT. Wiele narzędzi zostało zaczerpniętych m.in. z terapii Gestalt, Mindfullness, terapii dialektycznej, dialogu motywującego, psychoterapii interpersonalnej oraz psychodynamicznej.
PODSTAWOWE POJĘCIA
specyficzność poznawcza – przekonania i strategie behawioralne charakterystyczne dla danego zaburzenia
konceptualizacja – rozumienie problemów danego pacjenta, tego w jaki sposób wzorce myślenia i działania u danej osoby podtrzymują całość trudności. Jest wykonywana niezależnie od stawiania diagnozy.
Myśli automatyczne – myśl, wyobrażenie, które nagle się pojawia, nagle przychodzi do głowy
Opracowała: Elżbieta Wojnar-Mróz
